Strona Główna   Położenie   Historia   Zbiory   Forum   Kontakt 

Error 001 Error 001 Error 001

Historia przed i po wojnie

Trójkąt Trzech Cesarzy z niemieckiego Dreikaisereck to określenie miejsca, gdzie od 1846 do pierwszej wojny światowej (1915) zbiegały się granice trzech europejskich mocarstw: Prus (później Niemiec), Austrii (później Austro-Węgier) i Rosji. Ich zbieg ustalił się w z związku z likwidacją Rzeczpospolitej Krakowskiej w 1846. Linie graniczne biegły rzekami: Białą Przemszą, Czarną Przemszą oraz Przemszą. Obecnie są to tereny miast: Mysłowice (dzielnice Brzęczkowice i Słupna) oraz Sosnowiec (dzielnice Modrzejów i Jęzor). Gdyby zaś spojrzeć na okres, kiedy określenie to miało zastosowanie, to ze strony pruskiej miejscowościami granicznymi były: Brzęczkowice/Słupna, ze strony rosyjskiej Modrzejów, a ze strony austriackiej Jęzor (wtedy jeszcze dzielnica miasta Jaworzno).W 1956 roku Jęzor przeniesiono administracyjnie do Sosnowca. Stąd też tereny dawnego styku trzech imperiów leżą dziś w granicach zaledwie dwóch miast. Warto również dodać, że choć w punkcie tym stykały się rubieże trzech państw biorących udział w rozbiorach Polski, nie oznacza to jednak, by był to punkt styku polskich ziem przedrozbiorowych, bowiem obszary leżące na zachód od Przemszy w tym miejscu były pruskie już przed I rozbiorem Polski.Nazwa Trójkąt jest kalką językową z języka niemieckiego (Dreieck w języku niemieckim oznacza trójkąt) i została przyjęta od podziału terenu, gdzie widły utworzone przez rzeki dzielą tereny na trzy części. Oznaczała więc punkt zbiegania się rzek, w którym Biała Przemsza łączy się z Czarną Przemszą (od tego miejsca rzeka przybiera po prostu nazwę Przemsza) i tym samym zbiegały się granice trzech imperiów. Często błędnie z Trójkątem Trzech Cesarzy utożsamiany jest teren, którego południowy wierzchołek znajduje się obecnie w granicach Sosnowca (wówczas Modrzejowa) o kształcie trójkąta. Ponadto w języku niemieckim słowo Dreiländereck oznacza trójstyk.




"Miejsce to do zakończenia I wojny światowej było znane niemal w całej Europie.To tu przyjeżdżały wycieczki, po rzece pływały barki i dwa małe parostatki, z których korzystali wycieczkowicze, tu mogli podziwiać wspaniałe widoki z wieży oraz robić zakupy w przygranicznych straganach. Sławy temu miejscu dodała wybudowana w roku 1907 Wieża Bismarcka, która, umiejscowiona na zboczu wzniesienia zwanego Słupecką Górką, była wielką atrakcją turystyczną. Zbudowana według projektu Wilhelma Kreisa z Drezna, ze specjalnie przygotowanych bloków kamiennych miała ponad 20m wysokości, zwieńczona była rozległym tarasem, na który prowadziły schody. Zwiedzający mieli widok na krajobraz całego pogranicza, a w pogodne dni widać było podobno Kraków. Z wieży roztaczał się widok na tereny Niwki, Modrzejowa, Sosnowca i Grodźca. Można było bez trudu dostrzec strzeliste wieże kościołów katolickich i kopulaste wieże rosyjskiej cerkwi prawosławnej. Zwiedzający mieli widok na krajobraz całego pogranicza, a w pogodne dni widać było podobno Kraków. Wieża doczekała się powstań śląskich, w czasie których wykorzystywano ją w charakterze punktu obserwacyjnego. Ostrzeliwana przez niemiecką artylerię została uszkodzona. Po przyłączeniu Mysłowic do Polski nazwano ją Wieżą Powstańców. Po usunięciu uszkodzeń wieży nadano imię Tadeusza Kościuszki. Akt ten podkreślono wmurowaniem specjalnej tablicy z brązu z popiersiem naczelnika. W roku 1937 Rada Miejska w Mysłowicach podjęła decyzję o zburzeniu wieży, co stało się ostatecznie w 1938 r. Elementy rozebranej wieży w postaci dużych kamiennych bloków wykorzystano jako budulec między innymi schodów w kościele pw. Matki Boskiej Bolesnej w Brzęczkowicach oraz przy budowie katedry pw. Chrystusa Króla w Katowicach. Istnieją wiarygodne źródła informujące o tym, że na ślad granitowych bloków tej budowli natrafić można także na Wawelu. Na znajdującym się tu moście żandarmi i celnicy austriaccy oraz niemieccy odprawiali pociągi jadące z Mysłowic w kierunku Szczakowej i odwrotnie. Na brzegu Czarnej Przemszy po stronie zaboru rosyjskiego atrakcję stanowili gwardziści carskiej straży granicznej, ubrani w piękne wielobarwne mundury i wysokie czapki, patrolujący pieszo lub na koniach tereny przygraniczne. Po zejściu ze wzgórza wyjątkową atrakcję dla zwiedzających stanowiły przycumowane w porcie pod mostkiem dla pieszych, wiodących do Galicji, dwa małe statki parowe oraz odświętnie przystrojone kolorowymi szarfami i wstęgami barki, zwane galerami. Służyły one do rejsów wycieczkowych w stronę Brzęczkowic, Brzezinki i Wysokiego Brzegu. Żegluga na Przemszy cieszyła się dużym zainteresowaniem wśród turystów, toteż przystań oblegana była przez przyjezdnych, chętnych do wzięcia udziału w wycieczkowych rejsach. Szczególną atrakcją dla wycieczkowiczów była wyprawa przez mosty graniczne na tereny zaborów austriackiego i rosyjskiego. Wchodząc do tzw. Nowej Galicji turyści mogli zobaczyć ogromne kontrasty kulturowe i przekonać się naocznie o "nędzy galicyjskiej". Wzdłuż brzegu Przemszy ustawionych było w szeregu kilkadziesiąt drewnianych budek i straganów, w których uboga ludność polska sprzedawała mięso, mąkę, rośliny strąkowe, owoce i jarzyny. Z informacji miejscowych gazet wynikało, że miejsce to gościło od 3 do 8 tysięcy turystów każdego tygodnia, którzy przyjeżdżali pociągami z Górnego i Dolnego Śląska, jak również z bardzo odległych terenów Rzeszy Niemieckiej.Teren ten był porównywany z Wenecją.Przykładowo w tamtym okresie w Mysłowicach było 70 restauracji,a w czasach dzisiejszych zaledwie 7.Granica przestała istnieć faktycznie w tym miejscu w 1915 po zajęciu Królestwa Kongresowego przez Niemcy i Austro-Węgry. Formalnie Trójkąt Trzech Cesarzy zniknął w 1918.



Historia po wojnie


Od końca II wojny światowej miejsce zaczęło popadać w zapomnienie. W dzień po wejściu Polski do Unii Europejskiej 2 maja 2004 odbyło się na terenie Trójkąta spotkanie prezydentów: Jaworzna, Sosnowca i Mysłowic oraz zamontowano tablice z napisem: "W miejscu, w którym niegdyś stykały się granice trzech zaborów dzisiaj świętujemy wstąpienie Polski do Unii Europejskiej i jesteśmy dumni, że wspólnie budujemy Europę bez granic." 9 listopada 2007, z okazji zbliżającego się Święta Niepodległości, został odsłonięty przy współpracy władz Sosnowca oraz PTTK Obelisk Pamięci, na którym znajduje się inskrypcja: Obelisk Pamięci o dawnym podziale Europy i jej zjednoczeniu. Obecnie UM Mysłowice wraz z władzami Muzeum Miasta Mysłowice przygotowują program rewitalizacji Trójkąta. Na starym nieczynnym moście kolejowym powstać ma platforma widokowa, a dookoła całego terenu ścieżki rowerowe. Wybudowane zostanie też centrum historyczne upamiętniające historię tegoż miejsca.


Lorem Ipsum